Brief aanbevelingen verkiezingsprogrammas PS

Eind september 2018 werd de onderstaande brief gestuurd naar de politieke partijen in Provinciale Staten van Limburg.

Betreft: aanbevelingen fietsbeleid voor uw verkiezingsprogramma.

Beste mensen,

Zoals u weet worden op 20 maart 2019 weer verkiezingen gehouden voor Provinciale Staten van Limburg. U bent ongetwijfeld met de voorbereidingen hiervoor begonnen, en wellicht is het schrijven van een nieuw verkiezingsprogramma al aardig gevorderd. Toch wil de Fietsersbond hier nog graag een bijdrage aan leveren.

De Fietsersbond neemt aan dat uw partij zich ook in de komende Statenperiode wil inzetten voor de fietser over het algemeen en een gedegen provinciaal fietsbeleid in het bijzonder. Wij bieden u daarom voor uw verkiezingsprogramma ‘handvatten’ aan in de vorm van een aantal wensen van de Fietsersbond voor het provinciale fietsbeleid. Deze zijn op hoofdlijnen in deze brief verwoord. In de bijgevoegde notitie ‘Kies voor de fiets, Fietsersbond programma voor de Provinciale Statenverkiezingen 2019’ wordt hier nader op ingegaan.

De Fietsersbond zet zich in voor alle zaken die het fietsen veiliger en plezierig maken. Wij zijn van mening dat het fietsen om veel redenen verder gestimuleerd kan worden. We sommen er graag een aantal op:

·         Het (utilitair) fietsen in Limburg blijft achter ten opzichte van het Nederlands gemiddelde.

·         Het vergroten van het fietsaandeel in de mobiliteit draagt bij aan belangrijke doelen op het terrein van leefbaarheid van vooral stedelijke gebieden, gezondheid en een beter milieu (minder gebruik van fossiele brandstoffen en luchtvervuiling).

·         Met méér fietsen verbetert de bereikbaarheid, onder andere door het terugdringen van files, kansen worden benut voor een optimale bereikbaarheid van economisch belangrijke gebieden, en de bereikbaarheid blijft behouden van voorzieningen in krimpgebieden.

·         We pleiten voor het verder verbeteren van de ketenmobiliteit en de afstemming van het fietsen met het openbaar vervoer.

·         Meer fietsen draagt bij aan de aanpak van bewegingsarmoede en daarmee aan de volksgezondheid over het algemeen.

·         Er is specifiek aandacht nodig voor de aanpak van de onveiligheid van het fietsen (met speciale aandacht voor ouderen).

·         Fietsen is een belangrijke (innovatieve) economische factor, vooral ook als onderdeel van toerisme en recreatie.

De Fietsersbond heeft speciaal voor deze verkiezingen de hierbij gevoegde notitie ‘Kies voor de fiets’ geschreven. In 16 pagina’s wordt een overzicht gegeven van maatregelen waarmee het fietsen op provinciaal niveau gestimuleerd kan worden.

De kernachtige boodschap van het rapport is: “In 2027 20% meer fietskilometers (Nationale Fietsagenda). Deze ambitie geldt voor alle vormen van fietsmobiliteit, zowel recreatief als utilitair. En de groei van het fietsgebruik moet gepaard gaan met een afname van het aantal verkeersdoden en letselslachtoffers onder fietsers. Wij vragen u beide concrete doelstellingen te omarmen.

Om deze doelstellingen te realiseren stelt de Fietsersbond een groot aantal maatregelen voor die het fietsen veiliger en aantrekkelijker maken. De Fietsersbond vraagt u vooral de volgende punten op te nemen in uw verkiezingsprogramma:

·         Het fietsbeleid krijgt ook de komende vier jaar veel aandacht. In het bijzonder is onze provincie momenteel bezig met een actualisering van het provinciale fietsroutenetwerk. Wij hebben hier hoge verwachtingen van, vooral ook als dit routenetwerk vervolgens wordt beoordeeld op de algemene inrichtingseisen. Wij verwachten van uw partij dat daar waar fietsvoorzieningen niet aan deze inrichtingseisen voldoen, er een concreet programma van aanpak wordt gestart om deze fietsvoorzieningen weer bij de tijd te brengen.

·         De provincie neemt niet alleen een ambitieuze, vooruitstrevende regierol bij aanleg, verbetering en onderhoud van het provinciale fietsnetwerk, maar ook voor de interlokale fietsverbindingen over gemeentelijke wegen. Een aantrekkelijke bijdrageregeling voor fietsmaatregelen die door de gemeenten worden genomen, is noodzakelijk om een hoge ambitie te realiseren.

·         De voorgenomen snelfietsroutes worden gerealiseerd. Prioriteit krijgen de lopende plannen voor Maastricht – Venlo – Mook, Maastricht – Heerlen, Heerlen/Kerkrade – Aken, de Tramwegroute van Maastricht naar Vaals, en de Parkstad Limburg Leisure Lane die in Nuth aansluit op het oude mijnspoor naar Geleen en Sittard. Toegevoegd worden een lange-afstandsroute Maastricht-Maasbracht over het westelijke jaagpad langs het Julianakanaal en snelfietsroutes binnen agglomeraties naar belangrijke bestemmingen die niet goed via het spoornet bereikbaar zijn, zoals de Chemelot Campus bij Stein.

·         De oversteekbaarheid van provinciale wegen binnen de bebouwde kom wordt verbeterd met voor de fiets praktische en sociaal veilige maatregelen als de aanleg van standaard rotondes met de fietser in de voorrang, fietsoversteken via middengeleiders, verdiepte wegen of verlaging van de snelheid naar 30 km/uur.

·         Bij provinciale wegen buiten de bebouwde kom met maximum snelheid 80 km/uur dienen zonder uitzondering vrijliggende fietspaden te hebben. De provincie gaat ook gemeenten ondersteunen bij de aanleg van vrijliggende fietspaden langs doorgaande wegen buiten de bebouwde kom. Een mooi voorbeeld waar provinciale steun onontbeerlijk is, is de fietsroute Heerlen – Ubachsberg – Etenaken. De provincie vaardigt een richtlijn uit dat wegen in het buitengebied zonder fietsvoorzieningen een maximum snelheid van maximaal 60 km/uur hebben.

·         Tevens wordt werk gemaakt van de verbetering van de inrichting van fietsvoorzieningen bij kruisingen, waaronder de noodzaak van ongelijkvloerse kruisingen bij rotondes buiten de bebouwde kom. Ook bij provinciale wegen binnen de bebouwde kom waaronder bij nieuwe turborotondes, moet altijd gekozen worden voor optimale fietsvoorzieningen.

·         Blijvend punt van zorg is het verminderen van barrières. Zo moeten we constateren dat de provincie hier nog onvoldoende oog voor heeft gezien de bijna gerealiseerde Buitenring Parkstad Limburg, de afbouw van regionale routes bij het Europaplein en de Bosscherweg / Noorderbrug in Maastricht, de discussies over de N280 en de eerste planvorming voor de verbreding van de A2 tussen Kerensheide en het Vonderen (na inspraak van onder meer de Fietsersbond zijn hier significante verbeteringen aangebracht). Barrièrevorming en verhokking worden voortaan voorkomen bij aanleg of verbreding van infrastructuur, waarbij fiets- en wandelverbindingen in stand worden gehouden conform de richtlijnen van CROW.

·         Veel vrijliggende fietspaden langs provinciale wegen buiten de bebouwde kom zijn te smal, vooral vanwege de grote verschillen in snelheden binnen het ‘langzame’ verkeer (waar ook bromfietsen op het fietspad zijn toegestaan). Drukke tweerichtingsfietspaden moeten aan hoge eisen voldoen wat betreft maatvoering, markering en verlichting. In het bijzonder vragen wij aandacht voor  tweerichtingenfietspaden in hellend gebied, waar grote snelheidsverschillen tussen helling-op en -afwaarts, de meestal ongewenste combinatie van fietsverkeer met het vaak collosale landbouwverkeer op te smalle (vent)wegen, goed onderhoud en gladheidsbestrijding.

·         Ook een provincie-dekkende, kwalitatief goede fietsbewegwijzering hoort bij een  uitnodigend en fietstoegankelijk Limburg.

·         De aantallen verkeersdoden en ernstige -gewonden zijn nog steeds onaanvaardbaar hoog. Deze aantallen kunnen worden verminderd door een veiligere inrichting van het wegennet en een intensivering van gerichte campagnes door het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Limburg (ROVL). Gezien de huidige ernstige ongevallen lijkt het er op dat Noord-Limburg vooral baat heeft bij maatregelen voor oudere fietsers in het buitengebied en Zuid-Limburg bij maatregelen voor wielrenners.

·         Gelet op de hoge Limburgse wegendichtheid moet worden gestreefd naar het vergroten van de maaswijdte van autotoegankelijke wegen, waardoor de facto meer solitaire fietswegen ter beschikking komen zonder aanleg van nieuwe infra. Daarbij is het gewenst dat fietsverbindingen worden ontwikkeld langs spoorlijnen en waterwegen om goede alternatieven te hebben voor fietsroutes langs drukke verkeerswegen.

·         Om de ketenmobiliteit met het openbaar vervoer verder te verbeteren zal er nog op veel plaatsen geïnvesteerd moeten in goede, gratis fietsparkeermogelijkheden bij stations en bushaltes (zeker omdat het buslijnennet fors ‘gestrekt’ is geworden).

·         Tot slot bepleiten wij de oprichting van een fietsteam dat met één motto het Limburgse fietsbeleid intensiveert en bewaakt en het fietsgebruik promoot.

Wij zijn van mening dat onze voorstellen ambitieus zijn, maar het fietsbeleid vereist ook een ambitieuze aanpak. En als we eerlijk zijn, dan is voor grote delen van Limburg een toename van 25 % niet eens zo veel. Vooral in Zuid-Limburg en in het bijzonder in Parkstad Limburg wordt momenteel in verhouding veel minder gefietst dan landelijk. Hier is een grotere inhaalslag op zijn plaats.

Wij verwachten dat u in uw verkiezingsprogramma wil uitspreken dat het uit oogpunt van verkeersveiligheid en fietscomfort gewenst is om nog meer voor de belangen van de fietsers op te komen. Daarbij vinden wij het noodzakelijk u erop te wijzen dat goede fietsvoorzieningen hun ruimte nodig hebben en ook kosten met zich meebrengen. Wij bevelen u dan ook aan hier in uw financiële paragraaf rekening mee te houden. Daarbij wijzen wij u ook op de positieve verhouding in maatschappelijke kosten en baten van het investeren in aanleg, beheer en onderhoud van fietsvoorzieningen, zeker in vergelijking tot andere investeringen en subsidiëring in mobiliteit.

Samengevat zien wij het graag dat u zoveel mogelijk van onze wensen in uw verkiezingsprogramma verwerkt, waarbij de fietsers vervolgens ook van uw partij mogen verwachten dat u zich in de komende Statenperiode voor de realisatie hiervan serieus gaat inzetten.

Wij bedanken u bij voorbaat voor de aandacht en zien uw reactie met belangstelling tegemoet. Indien u nadere informatie wenst dan bent u vanzelfsprekend van harte welkom, waarbij wij desgewenst ook graag onze voorstellen toelichten.

Daarbij zijn wij ook bereid om u tijdens de volgende Statenperiode te adviseren over het te voeren fietsbeleid.

Met vriendelijke groeten,

namens de Fietsersbond in Limburg,

Harrie Winteraeken

Provinciaal vertegenwoordiger Fietsersbond in Limburg,

Bijlage: rapport ‘Kies voor de fiets, Fietsersbond programma voor de Provinciale Statenverkiezingen 2019’.