Ten Esschen
– Heerlen, 29 april 2019.
Aan de
informateurs voor coalitievorming in Provinciale Staten van Limburg
De heren
G. Koopmans en G. Gabriëls
p/a: G. Koopmans
Betreft:
aanbevelingen fietsbeleid voor een op te stellen coalitieakkoord.
Geachte
heren Koopmans en Gabriëls,
U bent
onlangs gestart met het informeren naar de mogelijkheden voor de vorming van
een nieuwe coalitie voor de Provinciale Staten van Limburg. De Fietsersbond
Limburg wenst u bij voorbaat veel succes bij de daaropvolgende onderhandelingen
en dat uw werk mag leiden tot een stabiele coalitie voor de komende
Statenperiode met een hecht team van Gedeputeerde Staten. Aan uw eerste doel,
een coalitieakkoord, wil de Fietsersbond nog graag een bijdrage leveren.
De Fietsersbond
neemt aan dat de aanstaande coalitie zich in de komende vier jaar ook wil
inzetten voor de fietsers over het algemeen en het uitvoeren van een gedegen provinciaal
fietsbeleid in het bijzonder. Wij bieden u daarom voor uw coalitieakkoord ‘handvatten’
aan in de vorm van een aantal wensen van de Fietsersbond voor het provinciale
fietsbeleid. Deze zijn op hoofdlijnen in deze brief verwoord.
De
Fietsersbond verzoekt de nieuwe coalitie zich in te zetten voor alle zaken die
het fietsen veiliger en plezierig maken. Recent
publiceerde het samenwerkingsverband Tour de Force een oproep voor een
schaalsprong in het fietsbeleid, uitgewerkt in ‘De provincie op de fiets met
vijf gouden kansen’. De ambitie van de Tour de Force is om in 2027 20 % meer
fietskilometers te hebben gerealiseerd. De Fietsersbond verzoekt u de Tour de
Force-doelstelling van 20 % meer fietskilometers over te nemen. De groei van
het fietsgebruik moet gepaard gaan met een afname van het aantal verkeersdoden en
letselslachtoffers onder fietsers. We verwachten dat u, ook vanwege de stijging
van het aantal verkeersdoden in Limburg afgelopen jaar, extra gemotiveerd zult
zijn om de fiets een strategische plaats te geven in uw mobiliteitsbeleid en deze
concrete doelstellingen te omarmen.
Daarbij geven wij u in overweging dat ze in
verhouding veel minder geld kosten dan een groot deel van de andere projecten.
Pragmatisch geredeneerd betekent dit dat het wegbezuinigen of op de lange baan
schuiven van deze fietsprojecten voor de totale bezuinigingstaakstelling van
weinig betekenis zal zijn.
Wij zijn van
mening dat onze voorstellen ambitieus zijn, maar het fietsbeleid vereist ook
een ambitieuze aanpak. En als we eerlijk zijn, dan is voor grote delen van Limburg
een toename van 20 % niet eens zo veel. Vooral in Zuid-Limburg en in het
bijzonder in Parkstad Limburg wordt momenteel in verhouding veel minder
gefietst dan landelijk. Hier is een grotere inhaalslag op zijn plaats.
Wij verwachten
dat de partijen in de conceptcoalitieovereenkomst willen uitspreken dat het uit
oogpunt van verkeersveiligheid en fietscomfort gewenst is om nog meer voor de
belangen van de fietsers op te komen. Daarbij vinden wij het noodzakelijk u
erop te wijzen dat goede fietsvoorzieningen hun ruimte nodig hebben en ook
kosten met zich meebrengen. Wij bevelen u dan ook aan om hier in uw financiële
paragraaf specifiek rekening mee te houden. Daarbij wijzen wij u ook op de
positieve verhouding in maatschappelijke kosten en baten van het investeren in
aanleg, beheer en onderhoud van fietsvoorzieningen, zeker in vergelijking tot
andere investeringen en subsidiëring in mobiliteit.
Tot slot
richt onze Fietsersbond directeur Saskia Kluit graag het woord tot u (43
seconden):
Samengevat
zien wij het graag dat u zoveel mogelijk van onze wensen in de
coalitieovereenkomst verwerkt, waarbij de fietsers vervolgens ook van de
aanstaande coalitie mogen verwachten dat deze zich in de komende Statenperiode
voor de realisatie hiervan serieus gaat inzetten.
Wij bedanken
u bij voorbaat voor de aandacht en zien uw reactie met belangstelling tegemoet.
Indien u nadere informatie wenst dan bent u vanzelfsprekend van harte welkom,
waarbij wij desgewenst ook graag onze voorstellen toelichten. Daarbij zijn wij
ook bereid om u tijdens de volgende Statenperiode te adviseren over het te
voeren fietsbeleid.
Met vriendelijke
groeten,
namens de
Fietsersbond Limburg,
Harrie
Winteraeken
Provinciaal
vertegenwoordiger Fietsersbond in Limburg,
Ps.: een
afschrift van deze brief is gestuurd naar de fractievoorzitters in Provinciale
Staten.
****************************************************************************
Bijlage 1
Behorende
bij brief Fietsersbond Limburg ten behoeve van de coalitievorming van
Provinciale Staten en het opstellen van een coalitieovereenkomst 2019-2023.
Onderbouwing wenselijkheid goede
fietsvoorzieningen
Recent
publiceerde het samenwerkingsverband Tour de Force (IPO, VNG, IenW, VRA, MRDH,
UVW en 18 organisaties waaronder ANWB, VVN, Fietsersbond en marktpartijen als
de RAI, NS) een oproep voor een
schaalsprong in het fietsbeleid, uitgewerkt in ‘De provincie op de fiets met
vijf gouden kansen’. De ambitie van de Tour de Force is om in 2027 20 % meer
fietskilometers te hebben gerealiseerd. Alle reden dus om de fiets een
strategische plaats te geven in uw mobiliteitsbeleid. De Fietsersbond verzoekt
u de Tour de Force-doelstelling van 20 % meer fietskilometers over te nemen. Deze
ambitie geldt voor alle vormen van fietsmobiliteit, zowel recreatief als
utilitair. En de groei van het fietsgebruik moet gepaard gaan met een afname
van het aantal verkeersdoden en letselslachtoffers onder fietsers. We
verwachten dat u, ook vanwege de stijging van het aantal verkeersdoden in
Limburg afgelopen jaar, extra gemotiveerd zult zijn om deze concrete
doelstellingen te omarmen.
De
Fietsersbond Limburg is van mening dat het fietsen om veel redenen verder
gestimuleerd kan worden. We sommen er graag een aantal op:
·
Het (utilitair) fietsen in Limburg blijft achter
ten opzichte van het Nederlands gemiddelde.
·
Het vergroten van het fietsaandeel in de
mobiliteit draagt bij aan belangrijke doelen op het terrein van leefbaarheid
van vooral stedelijke gebieden, gezondheid en een beter milieu (minder gebruik
van fossiele brandstoffen en luchtvervuiling).
·
Met méér fietsen verbetert de (binnenstedelijke)
bereikbaarheid, onder andere door het terugdringen van files, kansen worden
benut voor een optimale bereikbaarheid van economisch belangrijke gebieden, en
de bereikbaarheid blijft behouden van voorzieningen in krimpgebieden.
·
We pleiten voor het verder verbeteren van de
ketenmobiliteit en de afstemming van het fietsen met het openbaar vervoer.
·
Meer fietsen draagt bij aan de aanpak van
bewegingsarmoede en daarmee aan de volksgezondheid over het algemeen.
·
Er is specifiek aandacht nodig voor de aanpak
van de onveiligheid van het fietsen (met speciale aandacht voor ouderen).
·
Fietsen is een belangrijke (innovatieve)
economische factor, vooral ook als onderdeel van toerisme en recreatie.
Veel maatregelen gewenst voor veiliger en
comfortabeler fietsen
Om deze
doelstellingen te realiseren stelt de Fietsersbond een groot aantal maatregelen
voor die het fietsen veiliger en aantrekkelijker maken. Wij vragen u vooral om
de volgende punten op te nemen in uw conceptcoalitieovereenkomst, of om
tenminste hiernaar te verwijzen:
·
Het fietsbeleid krijgt ook de komende vier jaar
veel aandacht. In het bijzonder is onze provincie momenteel bezig met een
actualisering van het provinciale fietsroutenetwerk. Wij hebben hier hoge
verwachtingen van, vooral ook als dit routenetwerk vervolgens wordt beoordeeld
op de algemene inrichtingseisen. Wij verwachten van de Provincie Limburg dat
daar waar fietsvoorzieningen niet aan deze inrichtingseisen voldoen, er een
concreet programma van aanpak wordt gestart om deze fietsvoorzieningen weer bij
de tijd te brengen.
·
De provincie neemt niet alleen een ambitieuze,
vooruitstrevende regierol bij aanleg, verbetering en onderhoud van het
provinciale fietsnetwerk, maar ook voor de interlokale fietsverbindingen over
gemeentelijke wegen. Een aantrekkelijke bijdrageregeling voor fietsmaatregelen
die door de gemeenten worden genomen, is noodzakelijk om een hoge ambitie te
realiseren.
·
De voorgenomen snelfietsroutes worden
gerealiseerd.
o
Prioriteit krijgen de lopende plannen voor
Maastricht – Venlo – Mook, Maastricht – Heerlen, Heerlen/Kerkrade – Aken, de
Tramwegroute van Maastricht naar Vaals, en de Parkstad Limburg Leisure Lane die
in Nuth aansluit op het oude mijnspoor naar Geleen en Sittard.
o
Toegevoegd worden een lange-afstandsroute
Maastricht-Maasbracht over het westelijke jaagpad langs het Julianakanaal, een
doorgaande fietsroute Roermond – Weert en in het bijzonder een verbetering van
de oversteek over de Maas bij Roermond (nu de Maasbrug N280 Hornerweg) en
snelfietsroutes binnen agglomeraties naar belangrijke bestemmingen die niet
goed via het spoornet bereikbaar zijn, zoals de Chemelot Campus bij Stein.
·
De oversteekbaarheid van provinciale wegen binnen
de bebouwde kom wordt verbeterd met voor de fiets praktische en sociaal veilige
maatregelen als de aanleg van standaard rotondes met de fietser in de voorrang,
fietsoversteken via middengeleiders, verdiepte wegen of verlaging van de
snelheid naar 30 km/uur. Bij provinciale wegen binnen de bebouwde kom,
waaronder bij nieuwe turborotondes, wordt altijd gekozen voor optimale
fietsvoorzieningen.
·
Provinciale wegen buiten de bebouwde kom met
maximum snelheid 80 km/uur dienen zonder uitzondering vrijliggende fietspaden
te hebben. De provincie gaat ook gemeenten ondersteunen bij de aanleg van
vrijliggende fietspaden langs doorgaande wegen buiten de bebouwde kom. Een mooi
voorbeeld waar provinciale steun onontbeerlijk is, is de fietsroute Heerlen –
Ubachsberg – Etenaken. De provincie vaardigt een richtlijn uit dat wegen in het
buitengebied zonder fietsvoorzieningen een maximum snelheid van maximaal 60
km/uur hebben.
·
Tevens wordt werk gemaakt van de verbetering van
de inrichting van fietsvoorzieningen bij kruispunten, waaronder de noodzaak van
ongelijkvloerse kruisingen bij rotondes buiten de bebouwde kom, met prioriteit
bij de turborotondes.
·
Blijvend punt van zorg is het verminderen van
barrières. Zo moeten we constateren dat de provincie hier nog onvoldoende oog
voor heeft gezien de bijna gerealiseerde Buitenring Parkstad Limburg, de afbouw
van regionale routes bij het Europaplein en de Bosscherweg / Noorderbrug in
Maastricht, de discussies over de N280, en de eerste planvorming voor de
verbreding van de A2 tussen Kerensheide en het Vonderen (na inspraak van onder
meer de Fietsersbond zijn hier significante verbeteringen aangebracht). Barrièrevorming
en verhokking worden voortaan voorkomen bij aanleg of verbreding van
infrastructuur, waarbij fiets- en wandelverbindingen in stand worden gehouden conform
de richtlijnen van CROW.
·
Veel vrijliggende fietspaden langs provinciale
wegen buiten de bebouwde kom zijn (tegenwoordig) te smal, vooral vanwege de
grote verschillen in snelheden binnen het ‘langzame’ verkeer (waar ook
bromfietsen op het fietspad zijn toegestaan). Drukke tweerichtingsfietspaden
moeten aan hoge eisen voldoen wat betreft maatvoering, markering en
verlichting. In het bijzonder vragen wij aandacht voor tweerichtingenfietspaden in hellend gebied
met grote snelheidsverschillen tussen helling-op en -afwaarts, de meestal
ongewenste combinatie van fietsverkeer met het vaak collosale landbouwverkeer
op te smalle (vent)wegen, goed onderhoud en gladheidsbestrijding.
·
Ook een provincie-dekkende, kwalitatief goede
fietsbewegwijzering hoort bij een uitnodigend en fietstoegankelijk Limburg.
·
De aantallen verkeersdoden en ernstig gewonden
onder fietsers zijn onaanvaardbaar hoog. Deze aantallen kunnen worden
verminderd door een veiligere inrichting van het wegennet en een intensivering
van gerichte campagnes door het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Limburg
(ROVL). Gezien de huidige ernstige ongevallen lijkt het er op dat Noord-Limburg
vooral baat heeft bij maatregelen voor oudere fietsers in het buitengebied en
Zuid-Limburg bij maatregelen voor wielrenners.
·
Gelet op de hoge Limburgse wegendichtheid moet
worden gestreefd naar het vergroten van de maaswijdte van autotoegankelijke
wegen, waardoor de facto meer solitaire fietswegen ter beschikking komen zonder
aanleg van nieuwe infra. Daarbij is het gewenst dat fietsverbindingen worden
ontwikkeld langs spoorlijnen en waterwegen om goede alternatieven te hebben
voor fietsroutes langs drukke verkeerswegen.
·
Om de ketenmobiliteit met het openbaar vervoer
verder te verbeteren zal er nog op veel plaatsen geïnvesteerd moeten worden in
goede, gratis fietsparkeermogelijkheden bij stations en bushaltes (zeker omdat
het buslijnennet fors ‘gestrekt’ is geworden).
·
Tot slot bepleiten wij de oprichting van een
fietsteam dat met één motto het Limburgse fietsbeleid intensiveert en bewaakt
en het fietsgebruik promoot.
Voorrang voor fietsprojecten bij
herprogrammering 31 infrastructurele projecten:
Gedeputeerde
Eric Geurts liet in november 2018 een lijst opstellen met 31 infrastructurele
projecten waarvan hij van mening is dat deze herzien of heroverwogen moeten
worden. Dit met de achterliggende gedachte dat ze tezamen erg veel provinciaal
geld kosten en dat er waarschijnlijk bezuinigd (of fors meer geld voor begroot)
moet worden. Indertijd is aangegeven dat de besluitvorming hierover door
Provinciale Staten pas na de verkiezingen is gepland. Wij nemen aan dat deze
lijst ook onderwerp van beraadslaging wordt bij de coalitievorming.
Op deze
lijst van te herziene projecten staan er enkele die van groot belang zijn voor
fietsers:
·
N595 Wittemer Allee (inclusief rotonde N278 en
belangrijke schoolroute Wittem).
·
N598 De Hut – De Plank
·
Verbeteren spoorwegovergang Vierpaardjes Venlo
·
Reconstructie en onderhoud fietspad N271 Mook
Een aantal
andere projecten van de lijst is ook van belang voor fietsers omdat de
verbetering van de fietsvoorzieningen erin wordt meegenomen.
Daarnaast
verzoeken wij u om het project ‘Fietsverbinding Heerlen (Welten) – Ubachsberg –
Wijlre’ via de Daelsweg en de Vrakelbergerweg / Vijfbundersweg voldoende
prioriteit te geven.
Het Rijk
maakte ook eind november 2018 bekend een behoorlijk bedrag te investeren in
fietsmaatregelen. De meeste gemeenteraden geven aan de fiets prioriteit. Dat is
niet verwonderlijk gezien de voordelen ten aanzien van onder meer gezondheid,
filedruk, klimaatdoelen, luchtkwaliteit.
Wij gaan
ervanuit dat de Provincie Limburg ook de komende jaren voornemens is om het
fietsgebruik in Limburg stevig te stimuleren. Wij verzoeken u dan ook om bij uw
aanstaande afwegingen prioriteit te geven aan deze voor de fietser van groot
belang zijnde projecten. Daarbij geven wij u in overweging dat ze in verhouding
veel minder geld kosten dan een groot deel van de andere projecten. Pragmatisch
geredeneerd betekent dit dat het wegbezuinigen of op de lange baan schuiven van
deze fietsprojecten voor de totale bezuinigingstaakstelling van weinig
betekenis zal zijn.
